Beeldsensor formaten

Camera's zijn verkrijgbaar in verschillende types beeldsensorformaten.

Oorspronkelijk werd het beeldformaat van de camera gedefinieerd door de diameter van de beeldbuis.

Eén duim - 1 inch - was de diameter van de beeldbuis van de eerste commerciële CCTV camera in 1985.

Nog steeds is het beeldformaat een diagonaal die verwijst naar de diameter van die eerste beeldbuis.

Het formaat van de beeldsensor wordt bepaald door de fabrikant.

Lange tijd waren 1/2", 1/3" en 1/4" de meest courante formaten.

Sinds de ontwikkeling van de CMOS chip is het aantal formaten verveelvoudigd.

Formaat of diagonaal

Het beeldsensor formaat wordt uitgedrukt in inch. Daarnaast specifiëren de chipfabrikanten ook de diagonaal.

De sensor diagonaal is niet gelijk aan het sensor formaat.

Ook de diagonaal van de effectieve pixels, gelijk aan het aantal horizontale pixels vermenigvuldigt met het aantal verticale pixels maal de pixel-pitch is niet gelijk aan het sensor formaat.

Lens formaten

De 1" en 1/2" camera werden al snel gevolgd door de 1/3" camera.

De lensfabrikanten pasten graag hun lensdiameters aan, aan het smaller beeldoppervlak, en ontwikkelde bijpassende 1/3" lenzen.

De sensorformaten in groen hiervoen, zijn ook beschikbaar als lensformaten.

Compatibiliteit tussen lens en camera

Met beide lenstypes (1/2" en 1/3") op de markt was het uitkijken naar de juiste combinatie lens en camera.

Een 1/2" lens past op een 1/3" camera. Een 1/3" lens is niet geschikt voor een 1/2" camera.

De 1/3" lens kan je wel op een 1/2" schroeven (CS-mount), maar het beeld toont schaduwranden afkomstig van de te smalle 1/3" lens.

De Computar Zoomlens E66Z heeft een vergroting van 66X en een brandpuntsafstand van 16 - 1100 mm.

De Sony IMX-255 is een 1" beeldchip met 8 megapixel resolutie die we terugvinden in industriële camera's (automation).

Is het een match ? Neen ! Het formaat van de lens 1/1.8" is kleiner dan het formaat van de camera 1"

Het beeld op de monitor toont de schaduwranden van de lens. Soms kan je een volledige cirkel ontwaren, soms één enkele donkere hoek.

Opmerking. Is het een match ? Ja !
Ja, want de schaduwranden tonen zich enkel als de lens, in positie 16 mm, wijd open staat (wide).
Zodra we inzoomen, naar 1100 mm, verdwijnen de randen (tele).

Beeldsensor afmetingen

Bij 1/2" en 1/3" CCD camera's is het beeldformaat een standaard voor de beeldafmetingen.

1/2" = 4.8 x 6.4 mm (h x w)

1/3" = 3.6 x 4.8 mm (h x w)

Sinds de invoering van de CMOS en de explosie aan beeldformaten dienen we terug te grijpen naar de opgegeven sensordiagonaal.

De sensordiagonaal in mm is bepalend voor de kijkhoek van de camera en is een gegeven van de chipfabrikant.

Met de sensordiagonaal bepalen we het sensorvlak in hoogte en breedte (height & width).

De breedte van het sensorvlak (w) verhoudt zich tot de breedte van het werkelijke beeld (W),
zoals de brandpuntsafstand (f) tot de afstand tot het beeld (d).

beeldverhouding is 4:3
Beeldverhouding is 16:9